Μιλώντας στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής του ομάδας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου, αναφέρουν στην ηλεκτρονική τους έκδοση οι εφημερίδες Sozcu και Hurriyet.

Στην ομιλία του, ο πρόεδρος της Τουρκίας ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Σε πείσμα όσων δεν θέλουν να αφήσουν τον λόγο, την απόφαση και το μέλλον του έθνους μας στο ίδιο το έθνος, εμείς θα ξεκινήσουμε ένα νέο “αιώνα της Τουρκίας”. Ο αείμνηστος Μεντερές είπε στις 14 Μαΐου του 1950 “Φτάνει πια, ας μιλήσει το έθνος” και αναδείχθηκε από την κάλπη ως μεγάλος νικητής. Το έθνος μας θα πει ξανά “φτάνει πια” στους πραξικοπηματίες που εμφανίζονται μπροστά μας, την ίδια ημέρα, 73 χρόνια μετά».

Ο Ερντογάν είπε ακόμα ότι καμία εκλογική μάχη δεν είναι εύκολη αλλά είναι έτοιμος να τα δώσει όλα και σε αυτή την αναμέτρηση.

Ποιος ήταν ο Αντνάν Μεντερές

Ο Αντνάν Μεντερές υπήτρξε ο 9ος πρωθυπουργός της Τουρκίας και ένας από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς στην χώρα του. Το 1950 στο οποίο αναφέρθηκε ο Ερντογάν, αν και ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος είναι ο Μπαγιάρ, ο πιο δραστήριος βουλευτής ήταν ο Μεντερές, τόσο στο κοινοβούλιο όσο και στον κομματικό μηχανισμό.

Έτσι, μετά τη συντριπτική νίκη του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές στις 14 Μαΐου του 1950 ο Μπαγιάρ ανέλαβε την Προεδρία της Δημοκρατίας, ενώ ο Μεντερές ανέλαβε την πρωθυπουργία.

Ο Μεντερές ακολούθησε πολιτική ενθαρρύνσεως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, σε αντίθεση με την πολιτική κατευθυνόμενης πρωτοβουλίας, που είχαν ακολουθήσει οι Μ. Κεμάλ και Ι. Ινονού. Επί πρωθυπουργίας του, έγιναν ασυλλόγιστες δαπάνες στον δημόσιο τομέα, γεγονός που μεγάλωνε την εξάρτηση της χώρας από την ξένη βοήθεια και τον εξωτερικό δανεισμό. Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός έπαιρνε απειλητικές διαστάσεις.

Μέχρι τα τέλη του 1954 η οικονομική πολιτική του Μεντερές είχε αποτύχει. Εν τούτοις, το βιοτικό επίπεδο του μέσου αγρότη βελτιώθηκε –εις βάρος όμως της εθνικής οικονομικής ακεραιότητας– γι’ αυτό και ο Μεντερές διατήρησε τη δημοφιλία του ανάμεσα στις τάξεις του απλού λαού. Ως εκ τούτου, κέρδισε με αρκετή άνεση τόσο τις εκλογές του Μαΐου του 1954, όσο και τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1957.

Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής ο Μεντερές ακολούθησε σαφώς φιλοδυτική πολιτική, σε εναρμονισμό με αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών.

Απέστειλε μια ταξιαρχία πεζικού (Οκτώβριος 1950) στην Κορέα για να πολεμήσει στο πλευρό των συμμάχων των Η.Π.Α. και της Ν. Κορέας, ενέταξε την Τουρκία στο ΝΑΤΟ χωρίς την έγκριση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (Φεβρουάριος 1952), υπέγραψε το Βαλκανικό Σύμφωνο μαζί με την Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία (Φεβρουάριος 1953) και υποστήριξε το Σύμφωνο της Βαγδάτης (CEN.T.O.) το 1955. Επιπλέον, ακολούθησε αντισοβιετική πολιτική, αν και, λίγο πριν από την ανατροπή του το 1960, ετοιμαζόταν να εξαγγείλει την πραγματοποίηση επίσημου ταξιδιού στη Μόσχα.

Ο Αντνάν Μεντερές υπήρξε ο υποκινητής και ενορχηστρωτής του πογκρόμ της 6ης – 7ης Σεπτεμβρίου 1955 στην Κωνσταντινούπολη κατά κυρίως των Ελλήνων, αλλά και Αρμένιων και Εβραίων, που έμεινε στην ιστορία με την ονομασία «Σεπτεμβριανά». Κατά τη διάρκεια του πογκρόμ δολοφονήθηκαν περίπου 15 άτομα, ενώ διαπράχθηκαν πολλοί βιασμοί, εμπρησμοί και καταστροφές σπιτιών και επιχειρήσεων.

Τα γεγονότα της 6ης – 7ης Σεπτεμβρίου 1955 υπήρξαν η αρχή του τέλους για τον Μεντερές. Από τότε άρχισε να εμφανίζεται η πρώτη οργανωμένη αντιπολίτευση μέσα στο ίδιο το Δημοκρατικό Κόμμα, με αποτέλεσμα την αποχώρηση μεγάλων στελεχών του και τη δημιουργία ενός νέου κόμματος, του «Κόμματος της Ελευθερίας» (Νοέμβριος 1958). Επιπλέον υπήρχε η οξεία αντιπολίτευση από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.

Η κυβέρνηση Μεντερές αντέδρασε με τη λήψη αυστηρών μέτρων ενάντια στην αντιπολίτευση, με λογοκρισία του τύπου, με φυλακίσεις δημοσιογράφων και με οργανωμένα επεισόδια «αγανακτισμένων πολιτών» εναντίον ηγετών της αντιπολιτεύσεως. Όλα αυτά δημιούργησαν πολλές αντιδράσεις, ιδίως ανάμεσα στις τάξεις των διανοουμένων και των φοιτητών. Αλλά και οι στρατιωτικοί, οι οποίοι θεωρούσαν τον εαυτό τους θεματοφύλακα των κεμαλικών παραδόσεων, στράφηκαν εναντίον του.

Η εκτέλεση

Στις 27 Μαΐου 1960 ξέσπασε στρατιωτικό κίνημα υπό τον στρατηγό Τζεμάλ Γκιουρσέλ. Ο Μεντερές, καθώς και εκατοντάδες στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος, συνελήφθη.

Την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου του 1961, έπειτα από διαδικασία που διήρκεσε περισσότερο από 10 μήνες, η πολύκροτη πολιτική δίκη εκατοντάδων στελεχών του καθεστώτος Μεντερές έφτασε στο άδοξο τέλος της. Οι δίκες διήρκεσαν ένδεκα μήνες και διεξήχθησαν στη νήσο «Πλάτη» των Πριγκιπονήσων.

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας, εκτελώντας εντολές της στρατιωτικής χούντας που κυβερνούσε, ανακοίνωσε την αποτελούμενη από 1.600 σελίδες απόφασή του, σύμφωνα με την οποία 15 ηγετικά στελέχη του καθεστώτος Μεντερές καταδικάστηκαν σε θάνατο. Ο Μεντερές καταδικάσθηκε μεταξύ άλλων και για την οργάνωση του ανθελληνικού πογκρόμ της 6ης–7ης Σεπτεμβρίου 1955. Ωστόσο, εκείνο που βάρυνε ώστε να καταδικασθεί εις θάνατον ήταν η κατηγορία για παραβίαση του τουρκικού συντάγματος.

Ο Μεντερές απαγχονίστηκε στη νήσο Ιμραλί, στη νότιο θάλασσα του Μαρμαρά, στις 17 Σεπτεμβρίου του 1961. Στην αρχή τον ξύρισαν και του φόρεσαν χειροπέδες. Στις 14:15 του φόρεσαν τον λευκό χιτώνα των μελλοθανάτων και τον οδήγησαν προς την αγχόνη. Στις 14:21, το σώμα του αιωρείτο άψυχο.

Πάνω στο στήθος του, σε μέγεθος αφίσας, υπήρχε ένα έγγραφο με την κατηγορία για την οποία εκτελέστηκε: «Παραβίαση του Συντάγματος».

Ειδήσεις σήμερα

Καιρός: Συναγερμός στη χώρα μας – Μετεωρολογική βόμβα με χιόνια, καταιγίδες και πτώση της θερμοκρασίας – Η εφιαλτική πρόβλεψη Μαρουσάκη [χάρτης]

Ελληνοτουρκικά: Ο Πρώην αρχηγός τουρκικής αεροπορίας απογύμνωσε τον Ερντογάν – «Τα ελληνικά F-35 θα μας βλέπουν πριν τα δούμε εμείς» [βίντεο]

Συντάξεις ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, τράπεζες: Ποιοι βγαίνουν πριν τα 60 και τι παίρνουν

Άλκης Καμπανός: «Να μιλήσει η δικαιοσύνη, για πάντα μέσα στη φυλακή» [βίντεο]